کد مطلب:36673 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:26

گنجینه پرسمان » اعتقادات

آيا مي توان از ولي فقيه انتفاد كرد ؟

بر اساس اعتقادات ديني ما فقط - پيامبران , حضرت زهرا و ائمه اطهار عليهم السلام معصوم اند . از اين رو هيچ كس ادعا نمي كند احتمال اشتباهي در رفتار و نظرات ولي فقيه نيست . احتمال خطا و اشتباه در مورد ولي فقيه وجود دارد و ممكن است ديگران به خطاي او پي ببرند . از اين رو مي توان از ولي فقيه انتقاد كرد . ما نه تنهاانتقاد از ولي فقيه را جايز مي شماريم , بلكه بر اساس تعاليم ديني معتقديم يكي از حقوق رهبر بر مردم لزوم دلسوزي و خيرخواهي براي اوست . اين حق تحت عنوان ( النصيحه لائمه المسلمين ) تبيين شده است . نـصـيـحـت در اين عبارت به معناي پند واندرز نيست , بلكه دلسوزي و خيرخواهي براي رهبران اسلامي است ; بنابراين نه تنها انتقاد از ولي فقيه جايز است , بلكه واجب شرعي مسلمانان است , و منافع ومصالح شخصي يا گروهي نبايد مانع انجام آن شود . نكاتي در شيوه انتقادليكن در انتقاد از ولي فقيه رعايت نكات زير لازم است :1 - اخلاق اسلامي در هنگام انتقاد رعايت شود . در اين مساله رهبر با ديگر مومنان مشترك است . شرايط انتقاد شامل موارد ذيل است :الف ) پيش از انتقاد بايد اصل موضوع , محرز و عيب و اشكال , قـطـعـي بـاشد ; نه آنكه مبتني بر شايعات و اخبار غير قابل اعتماد و يا بر اساس حدس و گمان و بدون تحقيق , مطلب ناحقي به كسي نسبت داده شود و موجب اعتراض و انتقاد قرار گيرد . ب ) به منظور اصلاح و سازندگي انتقاد شود , نه براي عيب جويي و رسوايي اشخاص . ج ) انتقاد بر اثر دلسوزي , خيرخواهي و صميميت باشد نه به سبب برتري طلبي . د ) بدون هيچ توهين و جسارت , مودبانه و با رعايت شوون وي بيان شود . و درحقيقت انتقاد بايد بسان هديه اي تقديم شود . امـام صـادق عليه السلام فرمود : ( احب اخواني الي من اهدي الي عيوبي ; (1)محبوبترين برادرانم كسي است كه عيوب و اشكالاتم را به من هديه كند . )2 - افـزون بـر مـوارد فوق براي شخصيت محترم و قداست خاص رهبري در نظام اسلامي مسائل ديـگـري نـيـز بايد در نظر گرفته شود ;به يقين , ميان انتقاد كردن فرد از دوست خود , يا زن از شـوهـر و يا فرزند ازپدر , يا شاگرد از استاد تفاوتي روشن وجود دارد فرزند و شاگرد براي پدر و استادخود احترام خاصي قائلند . اما فوق آنها قداستي است كه براي امام و جانشين اووجود دارد . قـداسـت - همانگونه كه در مباحث گذشته به تفصيل بيان شده است - محبتي همراه با احترام و تواضع است و چون ولي فقيه در مقام نيابت معصوم قرار دارد ازاين رو از قداست والايي برخوردار اسـت و رعايت كمال احترام و ادب براي او ضروري است و حفظ حرمت و شان او بر همه لازم است لـذا انتقاد بايد به گونه اي بيان شود كه هيچگونه تاثير سوئي بر قداست و جلالت جايگاه ولي فقيه نداشته باشد . 3 - سومين نكته اي كه در انتقاد از رهبر بايد در نظر گرفت , توجه به دشمن است . انـتـقـاد از رهـبـر بايد هوشمندانه طراحي شود تا موجب سوءاستفاده دشمنان نشود ; ازآن رو كه رعـايـت ايـن موارد در انتقاد از ولي فقيه لازم است , مجلس خبرگان كميسيوني براي نظارت بر فعاليتهاي رهبري دارد كه عملكرد ايشان را مورد بررسي قرار مي دهد و در موارد لازم نتيجه آن را به اطلاع ايشان مي رساند . اين هيات تحقيق به پيشنهاد خود مقام معظم رهبري در مجلس خبرگان تشكيل شد . بـهـتـرين شيوه انتقادبه نظر مي رسد براي رعايت همه اصول مزبور , بهترين شيوه انتقاد , نوشتن نامه به دبيرخانه مجلس خبرگان و بيان موارد لازم است . انتقاد از ديگر مسوولان نظام ( مجلس , قوه مجريه و قوه قضائيه ) در اصل 90 قانون اساسي مطرح شده است . ( يـعـنـي هـر كس شكايتي از طرز كار مجلس يا قوه مجريه و يا قوه قضائيه داشته باشد , مي تواند شكايت خود را كتبا به مجلس شوراي اسلامي عرضه كند . مـجـلـس مـوظف است به شكايات رسيدگي كند و پاسخ دهد 000 ) ملاحظه مي شود مراجعه به مجلس ,راهكاري مناسب براي شكايت - كه نوعي انتقاد از مراكز فوق به شمار مي آيد - تصويب شده است . عـمـل به اين قانون - كه داراي ضمانت اجرايي است - موجب حفظ حرمت نهادهاي مذكور خواهد بود . طبق اصل يكصد و سيزدهم قانون اساسي رهبر عاليترين مقام رسمي كشور محسوب مي شود . از اين رو رعايت اين نكات درباره او اولويت دارد . شـايان ذكر است كه نبايد انتظار داشته باشيم به همه مباحث و انتقاداتي كه مطرح مي كنيم پاسخ مـخـتـصـر يا تفصيلي داده شود زيرا به دليل پيچيدگي مسائل سياسي وتصميم گيريهاي كلان اجتماعي و نيز امكان سوءاستفاده دشمن از آنچه افشا خواهدشد , هميشه بيان انگيزه هاي مختلف عملكردها و تدابير سياسي براي عموم ميسرنيست , ولي قطعا به نظرات , انتقادات و پيشنهادهاي مفيد توجه خواهد شد و مواردلازم به اطلاع ولي فقيه خواهد رسيد .

---

پرسشها و پاسخها
مصباح يزدي - محمد تقي 1 - بحار , ج 78 , ص 249 , روايت 108 , باب 23 .